Disleksi zeka düzeyi normal olmasına rağmen çocuğun okuma becerilerini içeren bilişsel süreçlerde ortaya çıkan bozulmadır. Özgül Öğrenme Bozuklukları kategorisinde değerlendirilmektedir.

Görsel bilgi, primer görsel korteksten geçerek frontal kortekse doğru gelir. Bu yol, nesnenin nerede olduğunu bilmeyi sağlayan yoldur. disleksideki harflerin yerini şaşırma, satırları karıştırma, mekan algısı gibi gelişimsel veya patolojik sorunların nedeni bu yoldaki sorunlar ile açıklanabilir (Madi, 2006). Okuma ve dil temelli öğrenmede yetersizlik, yavaşlık ve zorlanma, okuduğunu anlama ile dinlediğini anlama arasında fark, imla ile ilgili zorluklar, el yazısı yazma zorlukları, bilinen kelimeleri hatırlamada güçlük, matematik hesaplarında güçlük şeklinde sorunlar görülebilir.

Bireysel olarak uygulanan standart doğru okuma ya da kavrama testleri ile ölçüldüğünde, bireyin kronolojik yaşı, ölçülen zeka düzeyi ve yaşına uygun olarak aldığı eğitim göz önünde bulundurulduğunda okuma başarısı beklenenin önemli ölçüde altındadır. Tanı ölçütündeki bozukluk okul başarısını ya da okuma becerileri gerektiren günlük yaşam etkinliklerini önemli ölçüde bozar. Duyusal bir bozukluk varsa bile okuma zorluğu genellikle buna eşlik edenden çok daha fazladır. Bu bozukluk matematik bozukluğu ve yazılı anlatım bozukluğu ile birlikte bulunur ve okuma bozukluğunun olmadığı durumlarda bu bozuklukların bulunması göreceli olarak azdır. Okuma bozukluğu, matematik ve yazılı anlatım bozukluğu ile birlikte tüm öğrenme güçlüklerinin beşte dördünü oluşturur. Okuma bozukluğunda ailesel yatkınlık vardır. Öğrenme bozukluğu olan bireylerin birinci dereceden kan bağı olan akrabalarında daha sıktır.

Öğrenme Bozukluğunun tedavisinde ilaçların etkili olmadığı da gösterilmiştir. Öğrenme bozukluğu olgusuna uygulanan terapiler bir anlamda “eğitim” dir. Öğrenme, dikkat, algılama, problem-çözme, iletişim, sosyal ilişkiler, self-kontrol becerilerinin geliştirilmesine odaklanan metakognitif bir yaklaşımla tedavi ya da rehabilite edilebilirler. Eğitimsel terapi, özel eğitim, rehabilitasyon, bilişsel rehabilitasyon, pedagojik danışmanlık,nöropsikolojik tedavi, psiko-pedagojik yaklaşım, eğitimsel müdahale ve terapi, metakognitif müdahale bu örneklerdendir.

Eğitimi veren kişinin uzman olması gerekir. Çünkü eğitim bir nevi kişinin beyninin hatalı işleyişini düzeltme işidir. Nasıl değerlendireceği BEB‘i nasıl yapacağı, Hangi alanlarda (disleksi, disgrafi,diskalkuli )sorun olduğu, işitsel algımı yoksa görsel algıda mı? problem olduğunu tespit etmesi gerekir. Eğitisel yaklaşımda bu durumlar göz önüne alınarak sistamatik bir eğitim verilmelidir.

DİSLEKSİ NEDİR?

Disleksi bir hastalık değildir. Kişinin altta yatan problemlerinin herhangi bir psikiyatrik rahatsızlık yoksa özel eğitim ile düzelebilir. Kurumumuzda yirmibeş yıllık tecrübeyle disleksi ve özel öğrenme güçlüğü sorunlarına uzman kadro ile çözümler sunulmaktadır.

Bireylerin normal veya üstün zeka seviyesinde olmasına rağmen okuma, yazma ve dil becerilerinde problem yaşamasına sebep olan özel öğrenme bozukluğudur. Özellikle okuma bozukluğu şeklinde gözlemlenen disleksi, dikkat ve hafızayı da etkilemektedir.

Kişiler de okul öncesi dönemde belirtiler görülmesine rağmen en sık ilkokul döneminde belirgin hale gelmektedir. Çocuğun yaşıtlarına göre daha geç okuyup yazması disleksi belirtisi olabilir.

Okul Öncesi Dönem Belirtileri Nelerdir?

Konuşmanın gecikmesi ve diğer konuşma bozuklukları (kelimeleri doğru telaffuz etmekte güçlük, kelime dağarcığının yetersiz ve yavaş gelişmesi, bir şey anlatırken zorlanma, az konuşma).
• Zayıf kavram gelişimi (Büyük-küçük, ince-kalın, üst-alt, iç-dış, önce-sonra gibi kavramları öğrenememe, karıştırma).
• Yetersiz motor gelişim ( öz-bakım becerilerini öğrenmekte güçlük, düğme iliklemeyi öğrenememe, beceriksizlik (sakarlık), çizim veya kopyalamaya karşı isteksizlik.

İlk Okul Dönemine İlişkin Belirtileri

Akademik başarı: Bu kişiler zeki olmalarına rağmen akademik açıdan başarısızlık yaşabilirler. Başarı durumu ise değişkendir, bazı derslerde başarısı normal veya normal üstü iken, bazı derslerde başarı oranı düşüktür) .
• Okuma / Yazma Becerisi: Disleksisi olan çocuklar 1. sınıfta okumada ve öğrenmede zorlanırlar ve yaşıtlarına göre gecikirler. Diğer sınıflara geçtiğinde ise okumaları hız ve nitelik açısından yaşıtlarından geridir. Bazı harflerin seslerini öğrenemez, harfin şekli ile sesini birleştiremez, kelimeleri hecelerken ya da harflerine ayırırken zorlanır, yaşına göre bir parçayı okuduğunda anlamakta zorlanır, başka kişilerin okuduklarını daha iyi anlar. 1. sınıfta yazmayı öğrenmede zorlanırlar ve gecikirler. Bazı harf, sayı ve kelimeleri ters yazar ya da karıştırırlar. “Çok” yerine “koç”, “ev” yerine “ve”, “soba” yerine “sopa”, b-d, m-n, ı-i, 2-5, d-t, ğ-g gibi. Yazarken bazı harfleri, heceleri atlar ya da harf/hece ekler, yaşına göre yazılı imla ve noktalama hataları yapar, küçük-büyük harf, noktalama, hece bölme hataları, yazarken kelimeler arasında hiç boşluk bırakmaz ya da bir kelimeyi iki-üç parçaya bölerek yazarlar. Sınıftakilere oranla el yazıları okunaksız ve çirkindir, yavaş yazarlar, tahtadaki yazıyı defterine geçirirken veya öğretmenin okuduğunu defterine yazarken zorlanırlar.
• Aritmetik Becerileri: Sayı ve matematik sembollerini öğrenmede güçlük yaşarlar. Bazı aritmetik sembolleri öğrenmekte zorlanır, karıştırırlar. Sınıf düzeyine göre çarpım tablosunu öğrenmekte geri kalırlar. Dört işlemi yaparken yavaştırlar. Problemi çözüme ulaştıracak işleme karar veremezler..
• Diğer alanlar: Sağ-sol, doğu-batı,kuzey-güney kavramlarını öğrenmede zorlanırlar. Zamana ilişkin kavramları (dün-bugün, önce-sonra, gün, ay, yıl, mevsim gibi) kavramlarını karıştırırlar. Hangi aydayız denilince salı, hangi mevsimdeyiz denilince şubat diyebilirler. Saati öğrenmekte zorlanırlar.

Disleksi Belirtileri Nelerdir?

Harf sırasını atlama
Benzer eş sesli harfleri karıştırma
Okuma esnasında bir sonraki alt satıra geçmede zorluk
Hece tekrarları yapma
Harfleri okurken, yazarken harflerin yerini değiştirme

Disleksi Kaça Ayrılır?

Öğrenme sorunları birçok alanda görülebilmekle birlikte akademik olarak temelde

Okuma bozukluğu (disleksi),
Yazılı anlatım bozukluğu (disgrafi),
Matematik bozukluğu (diskalkuli) şeklinde üç ana grup olarak özetlenebilir.
Disleksisi olan kişilerin sözcükleri doğru okuma, okuduğunu anlama ve okuma hızlarında problemler vardır. Okuma yazmayı öğrenmede yaşıtlarına göre geç öğrenilirler . Okurken yanlış ve yavaş okuma, harf, hece ve satır atlama sıkça karşılaşılır. Okuduğunu anlamada güçlük yaşarlar.

Disleksisi Olan Çocuğa Aile’nin Tutumu Nasıl Olmalıdır?

Çocuğunun gelişimini yakından takip eden her aile farklılık gördüğünde bu durumu bir uzmana başvurmalıdır.
Çocuğa destek veren olumlu bir çevre ortamı hazırlanmalıdır.
Uzman ile birlikte çocuğuna yaşadığı problemi uygun dille anlatıp, güçlü ve zayıf yönlerini fark etmesini sağlanmalıdır.
Destekleyici ve cesaret verici olmalı, olumlu ve güçlü yönlerini vurgulamalıdır.
Öğretmenleriyle olan iletişim güçlü tutulmalıdır.
En önemlisi çocuklarını başka çocuklarla kıyaslamamalıdır.

Disleksi Tedavisi Nedir?

Disleksi ve tüm öğrenme güçlüklerinin tedavisi eğitimdir.
Özel eğitim okulda verilenden farklıdır çocuk normal bir okulda eğitime devam ederken yanı sıra bireysel ya da grup halinde özel bir eğitime alınır.
Eğitim bu alanda uzmanlaşmış bireyler tarafından verilmelidir.
Öğrenme güçlüğünü ortadan kaldıracak ilaç tedavisi bulunmamaktadır. Fakat eşlik eden psikiyatrik bir hastalık (kaygı bozukluğu, depresyon vs.) varsa onların tedavisi önemlidir.
Dikkat eksikliği ile eşlik ediyorsa kişilerde dikkati artıracak ilaçlar uzmanlar tarafından verilebilir.
Disleksinin şiddetine göre sunulan eğitim desteğinin süresi ve yoğunluğu değişir. Hafif düzeydeki olgularda kısa süreli eğitim desteği bile yeterliyken; ağır vakalarda destek sürmesine rağmen akademik zorluklar devam edebilir

DİSLEKSİ hakkında bilgi, terapi ve danışmanlık almak için kurumumuzu ziyaret edebilir, Ücretsiz danışmanlık, özel egitim ve randevu almak için 0212 685 10 13 numaralı telefonumuzdan iletişim kurabilirsiniz.